Trądzik

Trądzik pospolity jest jedną z najczęstszych i traumatyzujących chorób skory. Dotyczy 80 -100% osób pomiędzy 11 a 30 rokiem życia, z czego u 85 %  ma łagodny przebieg, natomiast  u 15%pozostałych chorych występują ciężkie postacie zapalne pozostawiające po sobie często ślady w postaci blizn i przebarwień .U większości chorych  zmiany mają tendencję do ustępowania po 3-5 latach, lecz u niektórych osób mogą się utrzymywać nawet ponad 10 lat.

Zmiany uwidaczniają się głównie w miejscach ,gdzie najliczniej  występują gruczoły łojowe -na twarzy(prawie w 99 proc.)-w pasie skórnym określanym jako litera” T”, na czole, na nosie, brodzie, policzkach, ale także na dekolcie, plecach, ramionach. Objawy mają różną postać i nasilenie-mogą przebiegać łagodnie w postaci zaskórników, grudek i krostek, zdarzają się jednak cięższe formy-z guzkami –oraz odmiana trądziku ropowiczego, w którym pojawiają się torbiele ropne i  gojące się z bliznowaceniem.

Jak dochodzi do powstawania zmian przez trądzik

Powstawanie trądziku ma związek z zaburzeniami funkcjonowania gruczołów łojowych i ujść mieszków włosowych. U osób z prawidłowo pracującymi gruczołami łój wydostaje się swobodnie na zewnątrz przez otwarte ujścia mieszka włosowego. Gdy jest on zamknięty, następuje blokada przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych, zagnieżdżają  się bakterie  Propionibakterium acnes. Przerost gruczołów łojowych i zwiększona produkcja łoju skutkuje stanem zapalnym- na skórze pojawiają się zaskórniki, grudki, krosty ,nacieki.

Czynniki zaostrzające

Hormony – W okresie przedmiesiączkowym u około 60-70% kobiet obserwuje się  pogorszenie zmian trądzikowych.

Dieta – Wciąż nie ustają dyskusje  na temat wpływu diety na przebieg trądziku. Zaostrzenie wyraźne  z dietą wydaje się rzadkie i dotyczy niewielkiego odsetka chorych. Najbardziej właściwym zaleceniem wydaje się  modyfikacja diety mająca na celu substytucję jedzenia o wysokim indeksie glikemicznym (mleko, czekolada, białe pieczywo) pożywieniem bogatszym w proteiny(chude mięso, drób, ryby) oraz o niższym indeksie glikemicznym (chleb pełnoziarnisty,makaron,warzywa).

Słońce – Podobne kontrowersje jak dieta  dotyczą wpływu promieniowania słonecznego na stan skóry u osób z trądzikiem. Obecnie nie ma dowodów na to, że promieniowanie  słoneczne wywiera jednoznacznie korzystny bądź negatywny wpływ na zmiany trądzikowe.

Leki – Niektóre leki  lub substancje mogą nasilać trądzik. Są to przede wszystkim steroidy anaboliczne, glikokortykosteroidy, leki przeciwpadaczkowe, halogenki, witamina B12, oraz barbiturany.
Zmiany chorobowe mogą się zaostrzać podczas ekspozycji  na chlor, dlatego zaleca się korzystanie z basenów z wodą ozonowaną.

Palenie tytoniu – Nikotyna, znana ze swojego działania nasilającego hyperkeratozę naskórkową, może się również przyczyniać do nasilenia trądziku.

Czynniki psychiczne – W niektórych przypadkach zmiany trądzikowe mogą być zaostrzone przez stres lub mieć z nim pośredni związek.

Kosmetyki – Stosowanie  niewłaściwie dobranych kosmetyków, w których są substancje o działaniu prowadzącym do powstania zaskórników m.in. lanolina, oleje roślinne, kwasy tłuszczowe ,stearynian butylu.

Leczenie

Głównym celem leczenia trądziku jest likwidacja lub złagodzenia objawów  oraz zapobieganie ich następstwom-przede wszystkim procesowi bliznowacenia.

Poprawa stanu miejscowego skóry po zastosowanym leczeniu może nie  mieć charakteru ostatecznego- nie gwarantuje całkowitego wyleczenia(tj.pozbycia się trądziku na stale). Po zaprzestaniu stosowania  terapii można się spodziewać stopniowego nawrotu zmian chorobowych. Dlatego tak istotne znaczenie w całym procesie terapetycznym ma stosowanie leczenia podtrzymującego. Kuracja zmian trądzikowych wymaga systematyczności, jest przewlekła, trwa niejednokrotnie wiele lat, wymaga stosowania leków miejscowych oraz w cięższych postaciach leczenia doustnego.

Acnelan – to nowość w leczeniu trądziku .Jest intensywnym zabiegiem złuszczającym, którego działanie prowadzi do normalizacji pracy gruczołów łojowych poprzez  odblokowanie ujść mieszków włosowych. Kuracja poprzedzona zabiegiem w gabinecie lekarskim wymaga kontynuacji domowej.

Zaleca się wykonanie od 2 do 4 serii w ciągu roku w odstępach 15-21 dniowych.

Leczenie zmian potrądzikowych

Przebarwienia potrądzikowe –stosuje się takie same  metody jak w leczeniu przebarwień pozapalnych, czyli wszelkiego rodzaju peelingi chemiczne zawierające substancje hamujące melanogenezę oraz zabiegi laserowe. Zmiany stosunkowo łatwo ustępują pod wpływem stosowanej terapii.

Blizny potrądzikowe -rozmaite formy złuszczania chemicznego za pomocą alfa-hydroksykwasów, kwasu trójchlorooctowego, dermabrazji mechanicznej lub laserowej.